งานประเพณีแซนโฎนตาเมืองขุขันธ์ หรือ งานรำลึกพระยาไกรภักดี ประเพณีแซนโฎนตา บูชาหลักเมือง ลือเลื่องกล้วยแสนหวี ถือเป็นงานประเพณีประจำปีของเมืองขุขันธ์ เป็นจุดเด่น เป็นเอกลักษณ์ของบ้านเมืองเรา ที่ยังคงอนุรักษ์วถีวัฒนธรรมโบราณอันงดงามให้อยู่คู่บ้านคู่เมืองขุขันธ์สืบต่อไป จากการทำเพจและรับความเห็นจากบุคคลในโซเชียลเน็ตเวิร์กที่เข้ามามีส่วนร่วมกับเพจขุขันธ์นครพบว่า ส่วนใหญ่นั้นชื่นชมทุกฝ่ายที่ร่วมแรงร่วมใจกันจัดงานนี้อย่างยิ่งใหญ่ขึ้นทุกปี แต่ก็มีอีกไม่น้อยเช่นกัน ที่มองว่าควรปรับปรุงปรับเปลี่ยนหลาย ๆ อย่าง เพื่อสิ่งที่ดีกว่า โดยเราได้วิเคราะห์การจัดงานและข้อเสนอแนะต่าง ๆ ดังนี้
ลักษณะงานจัดในลักษณะงานแฟร์ งานออกร้านต่าง ๆ ระยะเวลาประมาณ 10 วัน โดยงานจะสิ้นสุดในวันประกอบพิธีแซนโฎนตาโดยประมาณอีกเช่นกัน โดยในข้อนี้ จะเห็นว่าระยะจัดงานมีมากถึง 10 วัน แต่วันที่เป็นวันงานจริง ๆ มีเพียงแค่ 1 วัน โดยใน 1 วันของวันนั้น จะมีทั้งขบวนแห่เครื่องเซ่นไหว้ การออกร้านสินค้า OTOP จากทุกพื้นที่ของศรีสะเกษ และการประกอบพิธีแซนโฎนตา โดยปล่อยให้อีก 9 วันที่เหลือเป็นเพียงงานแฟร์ธรรมดา ๆ งานหนึ่ง และเมื่อพิธีแซนโฎนตาเสร็จสิ้น ก็ถือเป็นการปิดงานโดยปริยาย ทุกคืนของทั้ง 10 วันนี้ว่างเปล่า และการขายกล้วยที่ถือเป็นจุดเด่นของงานนี้ก็ดูเหมือนจะน้อยลงทุกที ซึ่งการปรับปรุงขอเสนอในลักษณะดังนี้
- งานแฟร์ควรมีตามปกติทั้ง 10 วัน แต่เพื่อเป็นการส่งเสริมกิจการภายในชุมชน ควรจัดบูธสินค้า OTOP ตลอดทั้ง 10 วันนี้ด้วยน่าจะเป็นเรื่องที่ดี หากมีการคิดค่าเช่าที่ก็ควรคิดในราคาที่สนับสนุนผู้ค้ารายย่อยด้วย หากทำได้ งานนี้จะเป็นงานแฟร์วัฒนธรรมของศรีสะเกษที่ยิ่งใหญ่มาก ทั้งนี้ทั้งนั้น ความเป็นไปได้อาจอยู่ที่พื้นที่ออกบูธและความต้องการขายสินค้า OTOP และความเหมาะสมในด้านอื่นๆด้วย
- ในช่วงกลางคืนตลอดทั้ง 10 วัน เห็นควรว่าควรมีมหรสพสมโภชน์ทางวัฒนธรรมท้องถิ่นด้วยน่าจะช่วยเพิ่มความเป็นงานแห่งวัฒนธรรมอีกทางหนึ่ง อาจจะแบ่งให้แต่ละ อปท. รับผิดชอบร่วมกัน โดยให้แต่ละอปท.เตรียมการแสดงวัฒนธรรมท้องถิ่นของตนเอง อปท.ละ 2 - 4 การแสดง อาจจะแบ่งเป็นคืนละ 2 - 3 อปท. ก็ว่ากันไป หรืออาจจะขอความอนุเคราะห์แต่ละอำภอ ให้ร่วมส่งการแสดงเป็นการแสดงของแต่ละอำเภอทั้ง 22 อำเภอ หากเป็นไปได้ก็ถือเป็นเรื่องที่น่ายินดี โดยการแสดงภาคกลางคืนไม่ควรเกิน 21 นาฬิกา เพื่อความปลอดภัยของผู้มาชม
- ในช่วงภาคกลางคืนภายใน 10 วันนี้ เห็นควรให้มีการประกวดสาวสวย - หนุ่มหล่อเมืองขุขันธ์ คอนเซ็ปต์งานอาจใช้ตามความเหมาะสม เช่น เทพบุตรแคเบ็ญ ธิดาแซนโฎนตา, เทพบุตร เทพธิา แซนโฎนตาเมืองขุขันธ์, กำเลาะแคเบ็ญ กระมมแซนโฎนตา, (ชื่อตัวอย่าง) เพื่อเป็นสีสันของงานอีกแบบหนึ่ง
- ควรมีการแสดงแสง สี เสียง ประวัติศาสตร์ความเป็นมาของเมืองขุขันธ์และพระยาไกรภักดีศรีนครลำดวน ผู้ก่อตั้งเมืองขุขันธ์ อาจจะแสดงในวันพิธีการ หลังพิธีแซนโฎนตาเสร็จสิ้น เพื่อเป็นมหรสพสมโภชน์ในงาน เมื่อการแสดงเสร็จสิ้นก็ถือเป็นการปิดงานไปในตัวอย่างยิ่งใหญ่ ทั้งนี้ ขึ้นอยู่กับสถานที่และความเหมาะสมที่ต้องเอื้ออำนวยด้วย
- ขบวนแห่แซนโฎนตา ของ อปท.ทัั้ง 23 แห่ง ที่เป็นอยู่ถือว่าเป็นหน้าเป็นตาแก่จังหวัดศรีสะเกษเป็นอย่างมาก แต่อยากให้มีความโดดเด่นขึ้น อยากให้มีทั้งรถเครื่องเซ่นไหว้ และ รถประติมากรรมเอกลักษณ์ท้องถิ่น แยกกัน (หลายขบวนทำประติมากรรมเอกลักษณ์ท้องถิ่นตนเองในรถเครื่องเซ่น พอยกเครื่องเซ่นออก รถก็จะดูโล่ง ๆ ไม่สวยนัก) หากทำแยกจากกัน เมื่อขบวนไปสิ้นสุดที่มณฑลพิธี เครื่องเซ่นจะถูกลำเลียงไว้หน้าอนุสาวรีย์ตากะจะ ส่วนรถประติมากรรมเอกลักษณ์ท้องถิ่น รวมกันที่สนามที่ว่าการฯ (เริ่มครั้งแรกเมื่อปี 2558) ควรเตรียมอุปกรณ์เแสงสีประดับด้วยจะสวยงามมาก ทั้งนี้ทั้งนั้น เห็นควรว่า รถประติมากรรมฯ ควรมีความเเข็งแรงและควรจอดไว้ให้ชมจนกว่าจะสิ้นสุดเทศกาล และเครื่องเซ่นหลังพิธีกรรมเสร็จสิ้น ควรนำเฉพาะของที่รับประทานกลับ ของจำพวกบายศรี และประติมากรรมเครื่องเซ่นที่สวยงาม ควรตั้งโชว์ไว้เพื่อไม่ให้ดูเป็นวัฒนธรรมที่ฉาบฉวย อีกประเด็นก็เนื่องจากทางราชการจัดงานก่อนวันจริง พี่น้องเราส่วนใหญ่จะกลับบ้านมาแซนโฎนตาในวันจริง ก็จะได้ชมด้วย
- ขบวนแห่ แต่เดิมมีขบวนจาก อปท.ในอำเภอขุขันธ์ทั้ง 23 อปท. ถ้าเป็นไปได้ ควรเชิญริ้วขบวนจากอำเภอทั้ง 22 อำเภอของศรีสะเกษ หรือเฉพาะอำเภอใกล้เคียงมาร่วมด้วย และเชื่อว่าหลายคนอยากให้เชิญพี่น้องเราชาวกัมพูชามาร่วมพิธีด้วยเหมือนครั้งอดีตที่ผ่านมา
- การประชาสัมพันธ์ประเพณีแซนโฎนตา จากที่ได้สังเกตแล้วนั้น ขอให้ความเห็นว่า ยังอยู่ในวงแคบ ยังไม่กว้างขวางพอที่จะเรียกนักท่องเที่ยวและประชาสัมพันธ์ให้บ้านอื่นเมืองอื่นรู้จักประเพณีอันอ่อยช้อยงดงามนี้ของเรา ควรมีการประชาสัมพันธ์ตามสถานที่สำคัญ เช่น แยกต่าง ๆ ในอำเภอขุขันธ์ (แยกนิคมสายเอก แยกโคกตาล แยกอีซูซุขุขันธ์ แยกนาเจริญ) ด่านช่องสะงำ แยกต่าง ๆ ใน อ.เมืองศรีสะเกษ (เช่น แยกอู่ชัยเจริญ แยก อ.ส. แยกโรงไอติม แยกพืชสวน ) สนามบินนานาชาติอุบลราชธานี และป้ายบิลบอร์ดขนาดใหญ่ใน กทม. ความเป็นไปในในตัวอย่างที่ยกมา อาจขึ้นอยู่กับงบประมาณและการสนับสนุนจากทุกภาคส่วน
- หลายท่านเสนอแนะอยากให้มีการปิดถนนในวันขบวนแห่ ซึ่งหากพิจารณาแล้ว หากปิดถนนจริง ภาพถ่ายงานนี้อาจไม่แตกต่างจากงานแห่เทียนพรรษาอุบลฯ ที่มีนักท่องเที่ยวจำนวนมากล้อมรอบขบวนเพื่อชมและถ่ายรูป แต่หากมองอีกมุม ถนนที่ใช้แห่เครื่องเส้นไหว้ เป็นทางหลวงหลัก และขุขันธ์ไม่มีถนนบายพาส มีเพียงถนนในชุมชน ที่ไม่เอื้อต่อรถบรรทุกขนาดใหญ่ที่จะวิ่งผ่านได้
- ปัญหาขยะภายงาน โดยเฉพาะในวันขบวนแห่ เรื่องนี้ปฏิเสธไม่ได้ว่าสกปรกมาก ๆ เศษขยะเกลื่อนถนน การแก้ปัญหาเรื่องนี้คือ ทุกคนควรมีจิตสำนึกในการทิ้งขยะ และควรมีถังขยะในจำนวนที่มากพอ ๆ สำหรับรองรับขยะมหาศาลในวันนี้ได้ (ส่วนหนึ่งอาจเป็นเพราะถังขยะมีน้อย อยู่ห่างกัน ด้วยนิสัยขี้เกียจจึงทิ้งเรี่ยราดตามถนนและเกาะกลางถนน)
- ปี 2559 นี้ (ณ วันนี้ 27 เมษายน 2559) ศาลหลักเมืองใหม่ก่อสร้างใกล้เสร็จสมบูรณ์แล้ว โดยขณะนี้ มีการปูพื้นด้านนอก รอบองค์ศาลหลักเมืองแล้ว คาดว่าคงเหลือในส่วนการตกแต่งเก็บรายละเอียดและปรับภูมิทัศน์ พิธีเชิญองค์หลักเมือง ก็น่าจะสมบูรณ์ หากสมบูรณ์ก่อนช่วงงานแซนโฎนตาในปีนี้ที่จะจัดช่วงปลายเดือนกันยายน - ต้นเดือนตุลาคม ก็เห็นสมควรให้มีการสมโภชน์องค์ศาลหลักเมืองในช่วงวันงานแซนโฎนตาด้วยน่าจะเป็นเรื่องที่ดี
ทั้งหมดนี้ เป็นเพียงข้อคิดเห็นเท่านั้น มิใช่แผนโครงการที่จะจัดขึ้น ทุกความคิดมีความเป็นไปได้ทั้งสิ้น ทั้งนี้ จากที่ได้กล่าวมาแล้วอาจจะติดขัดในเรื่องพื้นที่ งบประมาณและความเหมาะสมในด้านวัฒนธรรมประเพณีอันดีงาม แต่เชื่อว่า หากทุกฝ่ายร่วมด้วยช่วยกันและเห็นว่าควรที่จะผลักดันให้บ้านเมืองเมืองขุขันธ์เราเป็นเมืองแห่งวัฒนธรรมแล้ว หากความเห็นเหล่านี้ถูกนำไปกระทำปฏิบัติจริงจะเป็นผลดีอย่างมาก ทั้งวัฒนธรรมพื้นบ้านถูกเผยแพร่ในวงกว้างและความเจริญทางวัฒนธรรมทางวัตถุที่ตามมา อันจะเป็นผลดีกับวิถีและความเป็นอยู่ของชุมชนที่ดีขึ้น หากเป็นไปได้ เชื่อว่างาน "รำลึกพระยาไกรภักดี ประเพณีแซนโฎนตา บูชาหลักเมือง ลือเลื่องกล้วยแสนหวี" ของอำเภอขุขันธ์ จังหวัดศรีสะเกษ กลายเป็นงานระดับภูมิภาค - ระดับชาติ - นานาชาติต่อไปตามลำดับอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้
***ย้ำ! ทั้งหมดนี้เป็นเพียงข้อคิดเห็นจากทางเพจขุขันธ์นครและแฟนเพจรวมทั้งจากการสำรวจสอบถามด้วยตนเองจากผู้ร่วมงานบางคน ในวันงานเมื่อปี 2558 ความเป็นไปได้ ขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายด้านมาก ๆ ก่อนเผยแพร่ แสดงความเห็น หรือวิจารณ์ ควรใช้วิจารณญาณไตร่ตรองให้ดี ควรงดการแสดงความเห็นโดยคำหยาบ และกล่าวหาพาดพิงบุคคลอื่น ไม่ควรนำความเห็นเหล่านี้ไปกระทำในทางเสียหาย
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น